مبانی فقهی و حقوقی بازار دارایی‌های فکری

Authors

  • رضا میرزاخانی سازمان بورس و اوراق بهادار، کارشناس، کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق
  • مجتبی کاوند دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشجوی دکتری مدیریت مالی
Abstract:

در طول چند دهۀ گذشته، دارایی‌های نامشهود در تمامی شرکت‌ها افزایش یافته است. علائم تجاری، امتیاز یا حق نشر، اختراعات، تعهدات قراردادی، سرقفلی و سایر دارایی‌های فکری از جمله دارایی‌های نامشهود هستند که امروزه در صورت‌های مالی شرکت‌ها منعکس می‌شوند و دارای ارزش مالی بسیار بالایی هستند؛ از این رو، با توجه به اهمیت بسیار بالای دارایی‌های فکری در ایجاد ارزش افزوده در اقتصاد، برای دادوستد این دارایی‌ها بازارهایی با نام بازار دارایی‌های فکری شکل گرفته است. به‌طور کلی سازوکار بازار به‌دلیل ایجاد رقابت و تا حدی از بین بردن انحصار به ایجاد شفافیت، حذف رانت و شکل‌گیری قیمت عادلانه کمک می‌کند و زمینه حمایت از یافته‌های فکری پژوهشگران و مخترعان را فراهم می‌آورد. در ایران بازار غیررسمی دارایی‌های فکری وجود دارد؛ ولی بازار سازمان ‌یافته‌ای برای خرید و فروش این دارایی‌ها تاکنون شکل نگرفته است. یکی از پیش‌نیازهای شکل‌گیری این بازار، بررسی جنبه‌های فقهی و شرعی دارایی‌های فکری و نیز قالب و چارچوب قراردادی معاملات این نوع از دارایی‌ها است. در این مقاله نخست به بررسی و تحلیل دارایی فکری و انواع آن پرداخته شده است و سپس به ‌شیوه‌های معاملات این نوع از دارایی‌ها اشاره شده است. بر این اساس، پرسش‌‌های این پژوهش آن است که ماهیت فقهی انواع دارایی‌های فکری چیست و معاملات آن در چه قالب قراردادی امکان‌پذیر است؟ نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که می‌توان در قالب عقودی چون بیع، معاوضه، صلح، اجاره و مشارکت دارایی‌های فکری را به شیوه‌های مختلف واگذار کرد و برای آن بازار سازمان ‌یافته تشکیل داد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مبانی اخلاقی، فقهی و حقوقی تغییر جنسیت

زمینه: مساله تغییر جنسیت یکی از مسائل بحث برانگیز دنیای امروز است، به‌طوری که کشورها، ادیان و نظام‌های حقوقی مختلف جهان رویکردهای متفاوتی نسبت به آن دارند. دین اسلام و به‌ویژه مذهب شیعه این موضوع را به‌طور کامل مورد بررسی قرار داده و عمل تغییر جنسیت را با رعایت الزامات و شرایط خاص مجاز می‌داند. همینطور وضعیت فرد را بعد از انجام اعمال تغییر جنسیت تا حدود زیادی روشن ساخته است. با این حال افراد زی...

full text

مبانی فقهی و حقوقی تغییر جنسیت

Change in sexuality is one of the important subjects that caused for founding new jurisprudence and legal subjects. Among these subjects, we can refer to permit or non permit for doing this and its further relevant jurisprudence and legal effects. In the present article, we want to considered these two subjects and clear that if such an action made on a person who have physical disorder in geni...

full text

مبانی اخلاقی، حقوقی و فقهی شرط غیرمنصفانه

«شرط غیرمنصفانه» شرطی است که یکی از طرفین معامله، با اتکاء بر برتری خود به طرف دیگر قرارداد تحمیل می‌کند و او ناچار به قبول آن می‌باشد. هرچند که طرفین قرارداد طبق اصل حاکمیت اراده اقدام به انعقاد قرارداد می‌نمایند اما پذیرش این اصل به‌طور مطلق با برخی واقعیت‌های جهان کنونی سازگار نیست. از این رو، نظام‌های تقنینی در راستای حمایت از اقشار آسیب‌پذیر جامعه و جلوگیری از سوء استفاده قدرت‌های بزرگ اقت...

full text

تحلیل مبانی فقهی و حقوقی جرایم مرتبط با اطلاعات نهانی در بازار اوراق بهادار

بازار سرمایه به عنوان یکی از شاخه های بازار مالی در اقتصاد کشور به توزیع عادلانه اطلاعات بین فعالان آن بازار وابسته است. مطابق قانون بازار اوراق بهادار، شرکت ها مکلفند اطلاعات مهم و تاثیرگذار خود را از طریق سازمان بورس و اوراق بهادار به بازار افشاء نمایند تا کلیه ی سرمایه گذاران بالفعل و بالقوه، سطح دسترسی یکسان و عادلانه ای به آن اطلاعات داشته و بر آن اساس، اقدام به دادوستد اوراق بهادار نمایند...

full text

مبانی فقهی – حقوقی سلب مالکیت توسط دولت

انسان نسبت به آنچه بدست می آورد حس مالکانه داشته و خواهان آن است که قوانین و مقررات در جهت تضمین و صحه نهاندن بر آن تصویب و اجرا شوند. ولی آنچه را که امروزه مشاهده می کنیم تثبیت قوانین و مقررات محدود کننده و گاهی سلب کننده حق مالکیت می باشد. در این مقاله سعی شده است با بررسی منابع فقهی و حقوقی به این هدف دست یابیم؛ که آیا مجموعه دولت  (و زیر مجموعه های آن)می توانند چنین حقی را از مردم سلب ن...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 26

pages  75- 107

publication date 2014-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023